Çocuklarda endoskopi ile yemek borusu (özofagus) varislerinin tedavisi

Özofagus varisleri (ÖV) karaciğer sirozu olan hastaların yaklaşık %50’sinde görülür ve yıllık oluşum sıklığı yaklaşık %5’tir. Tanı konulmasını takiben 2 yıl içerisinde ÖV kanamasının genel insidansı %25-30’dur. Karaciğer yetersizliğinin ağırlığına ek olarak, kanama riskinin en önemli endoskopik habercileri varis boyutu ve kırmızı renk belirtileridir. ÖV saptanmasında ve diğer kanama nedenlerinin ekarte edilmesinde (sirotik hastalardaki kanamaların %15’i portal hipertansiyon ile ilişkili değildir), acil endoskopi (başvuruyu takiben 12 saat içerisinde) ana metoddur. Skleroterapi, ligasyon ve obliterasyon gibi değişik tekniklerle ÖV kanamasının tedavisinde birincil rolü üstlenmektedir.

EVL endoskopun ucuna yerleştirilen plastik transparan kepin içerisine, aspire edilen varis kolonlarına lastik bant tatbiki ile gerçekleştirilir ve bu sayede mekanik damar tıkanması elde edilmiş olunur. Çok sayıda bant atan gereçlerin ortaya çıkmasıyla, tek bant atan gereçlerle kıyaslandığında işlem çok daha güvenli, hızlı ve kolay hale gelmiştir, çünkü over tüp yerleştirilmesine bağlı ağır komplikasyonlar ortadan kalkmıştır.

İşleme gastroözofageal bileşkeden başlayarak 6-8 cm proksimale kadar helikal olarak devam edilir ve bu sayede çevresel ligasyon önlenir. Aktif kanamada bantlamaya kanama odağından başlanır. İşlem başına 10 banda kadar tatbik edilebilir ve varis tıkanması gerçekleşene kadar 2-4 hafta aralarla işleme devam edilir (2-4 seans gerekir). Varisler kaybolduğunda ya da bantlama amacıyla endoskopun ucuna aspire edilemediklerinde eradikasyondan bahsedilir, başarı hastaların %90’ında gözlenir ancak nüks gelişimi nadir değildir. EST’ye benzer olarak endoskopik takip yapılmalı ve nüks varisler EVL seansları ile tedavi edilmelidirler. EVL, EST ile karşılaştırıldığında kanama kontrolünde aynı oranda etkilidir, diğer yandan komplikasyon sıklığı belirgin olarak daha düşüktür. Geçici disfaji, göğüste rahatsızlık hissi ya da ağrı gibi minör şikayetler nadir değildir (%45’e kadar oranlarda); diğer yandan bantlama alanında yüzeyel ülserler sık ve kanama nadirdir, bakteriyemi ve spontan bakteriyel peritonit gibi infeksiyonların sıklığı EVL’ de EST’ ye oranla daha nadir görülür.